Program przesiewowych badań słuchu dla uczniów klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych/ ponadpodstawowych na lata 2018/2010

PROGRAM   PRZESIEWOWYCH   BADAŃ   SŁUCHU

DLA   UCZNIÓW   KLAS   PIERWSZYCH

SZKÓŁ 

PONADGIMNAZJALNYCH / PONADPODSTAWOWYCH

NA  LATA  2018 – 2020

Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Brzegu od 10 lat prowadzi przesiewowe badania słuchu u dzieci przedszkolnych i uczniów klas pierwszych szkół podstawowych.  Od 2008 roku przebadano  2318 dzieci na terenie placówek i poradni. W wyniku badań wyłoniono dzieci z  wadami słuchu i skierowano do konsultacji laryngologicznej lub audiologicznej.

Narząd słuchu odgrywa istotną rolę w interakcjach z otoczeniem, a także wpływa na kształtowanie się rozwoju psychoruchowego dziecka.

„ W Polsce prowadzone są od wielu lat dwa niezależne programy, które wzajemnie się uzupełniają:
• program powszechnych badań przesiewowych słuchu u noworodków, prowadzony z wielkim sukcesem od 2002 r. przez Fundację “Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy”, którego celem jest wykrywanie wrodzonych zaburzeń słuchu. Dzięki temu programowi wykrywane są głębokie ubytki słuchu u 1-2 noworodków na tysiąc nowo narodzonych dzieci. W realizację tego programu zaangażowane są głównie środowiska neonatologów, pediatrów, audiologów i otolaryngologów.
Sygnatariuszem europejskiego konsensusu dotyczącego powszechnych badań przesiewowych słuchu u noworodków, który został podpisany w Mediolanie w 1998 r., był prof. Henryk Skarżyński.
• programy badań przesiewowych słuchu u dzieci w wieku szkolnym (7-12 lat), których celem jest wykrycie nabytych zaburzeń słuchu typu przewodzeniowego, odbiorczego lub centralnego, zaburzeń wrodzonych ujawniających się w okresie późniejszym oraz innych problemów związanych ze słuchem, jak np. szumy uszne. Realizacja tych programów umożliwia wykrywanie różnego rodzaju zaburzeń słuchu u co piątego dziecka. Są one realizowane od 1999 r., głównie przez zespół Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu we współpracy z różnymi organizacjami rządowymi i pozarządowymi oraz licznymi przedstawicielami środowisk otolaryngologów, audiologów, foniatrów, logopedów oraz pracowników poradni psychologiczno- pedagogicznych.

            Porównanie częstości występowania problemów związanych ze słuchem u noworodków i niemowląt oraz u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym wskazuje jednoznacznie, że wraz z wiekiem zwiększa się odsetek dzieci z różnymi problemami związanymi ze słuchem, które mogą mieć istotne znaczenie dla rozwoju dziecka i jego wyników nauczania. Wczesne wykrycie zaburzeń słuchu u tych dzieci daje szanse skutecznego wdrożenia odpowiedniej terapii i stworzenia dziecku odpowiednich warunków słuchowych dla rozwoju procesu komunikacyjnego. „

Henryk Skarżyński, Krzysztof Kochanek

Gazeta Lekarska 2011-09

„Zaburzenia narządu słuchu (niedosłuch, szumy uszne, nadwrażliwość słuchowa) występują blisko u 20% dzieci w wieku szkolnym. Częstość wskazanych zaburzeń u dzieci ma tendencję wzrostową, ze względu na narażenie na hałas pochodzący z różnych źródeł. Mogą być przyczyną m.in. zaburzeń mowy, trudności szkolnych[1].” Jednocześnie należy podkreślić, że zaburzenia słuchu u dzieci mogą występować w różnym wieku, a ich etiologia jest złożona i obejmuje zarówno wady wrodzone, jak i nabyte.

Cele programu:

– Celem głównym programu jest zwiększenie wczesnej wykrywalności zaburzeń słuchu u młodzieży uczęszczającej do pierwszych klas szkół ponadgimnazjalnych zlokalizowanych na terenie miasta Brzeg.

– Podniesienie świadomości zdrowotnej u rodziców, wychowawców szkolnych uczestniczących w Programie w zakresie m.in. profilaktyki zaburzeń słuchu, objawów zaburzeń słuchu, czynników sprzyjających powstawaniu wady słuchu,  metod leczenia i rehabilitacji, w latach 2018 – 2020.

– Zdobycie wiedzy przez  uczniów klas pierwszych uczestniczących w programie przesiewowych badań słuchu w latach 2018 – 2020 na temat profilaktyki audiologicznej.

Oczekiwane efekty:

– Przebadanie w kierunku wad słuchu uczniów klas pierwszych uczęszczających do szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych na terenie miasta Brzeg.

– Objęcie działaniami edukacyjnymi uczniów klas pierwszych szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych z terenu miasta.

– Zminimalizowanie konsekwencji wykrytych zaburzeń słuchu poprzez wczesne ich wykrycie i skierowanie do konsultacji lekarza specjalisty. Przekazanie wyników i odpowiednich zaleceń rodzicom/opiekunom.

Opracowanie wyników badań słuchu u młodzieży II LO w Brzegu klasy pierwsze

Badaniami objęto 96 uczniów klas pierwszych.

Badanie przeprowadzono z wykorzystaniem platformy do badań zmysłów „Słyszę”. Wykonano dwa testy – test tonalny i test słowny.

Wynik badania słuchu był prawidłowy u 73% badanych.

Wynik badania słuchu był niejednoznaczny u 27% uczniów. W celu wykluczenia wady słuchu zaproponowano tym uczniom dodatkowe badanie –  audiogram oraz zalecono konsultację laryngologiczną.

Badanie audiogramu wykonano u 3 uczniów – wynik badania był prawidłowy.

Badani uczniowie wypełniali ankietę odpowiadając na pytania:

Powyższe wyniki wskazują na konieczność ograniczenia ekspozycji na hałas, ograniczenia hałasu  w otoczeniu uczniów,  świadomego korzystania ze słuchawek nie przekraczając zalecanej głośności a w razie pojawienia się problemów za słuchem, niezwłocznej konsultacji z lekarzem laryngologiem/audiologiem. Celem badania było zwiększenie świadomości uczniów dotyczącej profilaktyki zaburzeń słuchu.

Jak wynika z ostatniej publikacji profesora Henryka Skarżyńskiego w czasopiśmie „Charaktery” nr 1/2019 w artykule „Głusi coraz młodsi” „dzisiejszy rozwój cywilizacyjny, wszechogarniający hałas, częste używanie słuchawek dousznych i słuchanie głośnej muzyki od wczesnego dzieciństwa” sprawiają, że z niedosłuchem zmagają się coraz młodsi ludzie. Badania poziomu hałasu w polskich szkołach wskazują na to, że hałas przekracza dopuszczalną dawkę bezpieczną dla słuchu i zdrowia. Oprócz zaburzeń percepcji słuchowej nadmiar dźwięków  „wpływa destrukcyjnie na system nerwowy powodując niepokój, nadpobudliwość lub apatię, agresję, uczucie zmęczenia, zaburzenia snu, lęki, brak koncentracji.”

Bardzo istotna jest świadomość tego problemu a tym samym profilaktyka, która wdrażana byłaby od najmłodszego wieku. Profesor Skarżyński zaleca, aby unikać hałasu, używać ochronników słuchu, np. na głośnych koncertach korzystać ze słuchawek nausznych oraz organizować w szkołach strefy ciszy, gdzie można by np. posłuchać muzyki relaksacyjnej, dźwięków natury. „Warto też jak najczęściej robić sobie dzień bez muzyki, radia, telewizora.”

„Głusi coraz młodsi” (Charaktery nr1/2019), prof. Henryk Skarżyński

opracowała Grażyna Banach

neurologopeda

[1]
Zdrowie dzieci i młodzieży. Wybrane zagadnienia pod redakcją J. Szymańczak, Stan zdrowia dzieci i młodzieży w Polsce. Najważniejsze problemy zdrowotne, Barbara Woynarowska, Anna Oblacińska, Studia BAS Nr 2 (38) 2014, s. 61.