Specyficzne trudności w uczeniu się

DEFINICJE  

dysleksja rozwojowa – oznacza, że trudności te występują już w wieku rozwojowym od początku nauki pisania i czytania.

dysortografia – specyficzne trudności w opanowaniu poprawnej pisowni,

dysgrafia – trudności w opanowaniu poprawnej formy graficznej pisma (opanowanie technicznej strony pisania, a więc poziomu graficznego pisma),

ryzyko dysleksji – terminem tym można określać też wywołane przez nie pierwsze niepowodzenia w nauce czytania i pisania ( kl. 0, I ),

dyskalkulia – trudności w uczeniu się matematyki (głównie arytmetyki),

głęboka dysleksja rozwojowa – ICD 10 klasyfikacja medyczna międzynarodowa :

• zatrzymanie się na poziomie czytania elementarnego ( kl. II )
• opóźnienie o 3 –4 lata w zakresie umiejętności czytania;
• zaburzenia ekspresji pisania – poprawność pisania, budowanie wypowiedzi na piśmie, błędy stylistyczne i interpunkcyjne

ETIOLOGIA

Koncepcja genetyczna – zaburzenia odziedziczone w sposobie kształtowania się kory mózgowej (chromosomy 1, 6, 12, 15).

Koncepcja organiczna – organiczne mikrouszkodzenia struktury tych okolic mózgu, które są odpowiedzialne za czynność czytania i pisania. Mikrouszkodzenia te powstają wskutek działania czynników patogennych: chemicznych, fizycznych, biologicznych na centralny układ nerwowy w okresie prenatalnym i okołoporodowym np. zła opieka w okresie ciąży i porodu; choroby prenatalne matki np. choroba tarczycy; komplikacje okołoporodowe (zaburzenia tętna, niedotlenienie, niedokrwienie, porody zabiegowe np. kleszcze ); zakażenia matczyno – płodowe ( różyczka, toksoplazmoza – choroba pasożytnicza wywołana przez pierwotniaka, ekspozycja matki na stresy, ciągły ale i ostry; – na substancje toksyczne – narkotyki, alkohol, nikotyna, sztuczne barwniki i konserwanty ).

Pierwotne przyczyny – zmiany strukturalne w centralnym układzie nerwowym, powstałe na skutek działania czynników patogennych ( np. niedotlenienie w czasie porodu ) powoduje odpowiednie skutki. Są nimi zaburzenia czynności centralnego układu nerwowego, będące bezpośrednimi przyczynami dysleksji rozwojowej. Zaburzenia te przejawiają się w zachowaniu jako dysfunkcje w jakimś obszarze procesów poznawczych i ruchowych ( np. parcjalne zaburzenia funkcji wzrokowo – przestrzennych i koordynacji wzrokowo – ruchowej ), te zaś są przyczyną niepowodzeń np. w opanowaniu poprawnej pisowni (dysortografia) i nauce sprawnego pisania ( dysgrafia ).

Są to dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Około 20% dzieci nie potrafi się dostosować do wymagań programu nauczania. Oznacza to, że 1 dziecko na pięcioro jest „nietypowe” i potrzebuje specjalistycznej pomocy w swojej karierze szkolnej. Z problemami tymi boryka się 5% zdolnych dzieci, około 10 – 15% posiada pewne jej cechy. Około czterokrotnie częściej dotknięci są nią chłopcy.

PATOMECHANIZM DYSLEKSJI ROZWOJOWEJ

Zakłócenia neurotransmisji na różnych poziomach CUN powodują zakłócenia przetwarzania informacji w podsystemach wielkokomórkowych (spowolnienie działania). To z kolei powoduje zaburzenia funkcji poznawczych, które można diagnozować, tj. wzrokowych, słuchowych, językowych. Analizatory: wzrokowy, słuchowy, kinestetyczno-ruchowy, integracja percepcyjno-motoryczna, koordynacja wzrokowo-ruchowa, muszą ze sobą współpracować.