Od 1999 roku EEG Instytut w Warszawie wprowadza metodę EEG Biofeedback do polskich szpitali, szkół, poradni dla optymalizacji i poprawy funkcji poznawczych i zdrowia dzieci, jak i osób chorych. EEG Biofeedback – to technika i metoda należąca do technik neurotechnologicznych. Są to techniki, wykorzystujące wiedzę medyczną, psychologiczną, pedagogiczną i bioinżynierską do ulepszania funkcji mózgu, przede wszystkim funkcji poznawczych poprzez zmianę jego czynności bioelektrycznej i stymulacji neuroplastyczności. Metoda pozwala na uzyskanie świadomej kontroli w zakresie funkcji mózgu, przebiegającej poza naszą świadomością.
EEG Biofeedback opiera się o elektroencefalografię (EEG) – neurologiczną i psychiatryczną metodę diagnostyki i monitorowania przebiegu leczenia zaburzeń chorobowych. Komórki nerwowe mózgu produkują sygnał bioelektryczny – pasma fal mózgowych o określonych częstotliwościach.

Metoda biofeedback (z ang. bio – dotyczy organizmów żywych, feedback – sprzężenie zwrotne) wykorzystuje diagnostyczne aparaty medyczne do pomiaru funkcji z przystawką sprzężenia zwrotnego do nauki kontroli funkcji przez osobę trenowaną. Pełna, poprawna nazwa Metody biofeedback, to trening kontroli samoregulującego się systemu za pomocą biofizjologicznego sprzężenia zwrotnego.
Sprzężenie zwrotne to sygnał wzrokowy, słuchowy czy dotykowy o pozytywnej zmianie w funkcji mózgu. Informuje on klienta o tym, że postępuje właściwie (na przykład relaksuje się, obniżył ciśnienie krwi, wytwarza prawidłowy wzorzec EEG).

W większości systemów biofeedback pozytywna zmiana pokazywana jest graficznie – w formie wideogry – wtedy osoba trenowana otrzymuje punkty. Jeśli nie uda się wytworzyć pozytywnej zmiany funkcji, gra zatrzymuje się i punktów nie ma. Podczas treningu osoba uświadamia sobie, na ile swoim podejściem i pracą sama przyczynia się do poprawy swego stanu zdrowia.
Najcenniejszą cechą biofeedbacku jest to, że jest to metoda nieinwazyjna, niewymagająca zbytniego wysiłku, całkowicie bezpieczna, bez oddziaływali niepożądanych.
Jedynymi narzędziami terapeutycznymi są:

  • aparat do pomiaru funkcji mózgu oraz podawania natychmiastowej informacji o poziomie jego aktywności, która jest prezentowana klientowi (co stwarza mu dostęp do zwrotnych informacji dotyczących postępu terapii), wola i motywacja klienta,
  • doświadczenie terapeuty nadzorującego trening wspomagający działania klienta.

Metoda EEG Biofeedback po raz pierwszy została zastosowana w 1965 roku w klinice Neuropsychiatric Institute of San Francisco. Do najbardziej znanych badaczy metody biofeedbacku należą: m.in. H. Thomas, B. Sterman. Biofeedback wykorzystuje aparaturę monitorującą funkcje biologiczne. Informuje ona na bieżąco o stanie procesów biopsychofizjologicznych, których człowiek sam sobie nie uświadamia. Można nad nimi uzyskać kontrolę za pomocą odpowiedniego treningu, który prowadzi neuroterapeuta. Metoda może być łączona z innymi metodami: np. wizualizacją, afirmacją, nauką oddychania przeponowego.

OPIS METODY

W metodzie EEG Biofeedback z precyzyjnie określonych miejsc na głowie za pomocą czujników (elektrod), są odbierane sygnały bioelektryczne. Ze względu na ich niewielkie natężenie (tysiąc razy mniejsze niż potencjały elektryczne serca) muszą być wzmacniane w głowicy EEG. Z głowicy przechodzą do komputera, gdzie ulegają dalszej obróbce i wzmocnieniu – rejestracja w postaci krzywej (jakościowe EEG) i klasyfikacja statystyczna w poszczególne pasma częstotliwości (ilościowe EEG). W systemie EEG Biofeedback dołączona przystawka do sprzężenia zwrotnego, która pozwala trenowanemu w graficznie prostej formie wideogry przedstawić stałą i natychmiastową informację o stanie jego czynności bioelektrycznej mózgu, aby mógł się wyuczyć  i regulować.

Informacja o stanie ilościowego EEG jest podawana trenowanemu wzrokowo (w formie wideogry), słuchowo (sygnał dźwiękowy) oraz możliwa jest informacja dotykowa (podłożenie pod rękę głośników). Celem treningu EEG Biofeedback  jest pozytywna (korzystna) dla zdrowia regulacja fal mózgu czyli zmiana wzorca fal mózgowych w procesie treningowym. Wzorzec ten, czyli mieszanina procentowego udziału poszczególnych fal mózgowych, (w której może dominować udział jednego pasma lub kilka naraz i są to pasma sale: delta 0-3 Hz, theta 4-7 Hz, alfa 8-12 Hz, SMR 12-15 Hz, beta 1 15-21 Hz, beta 2 22-34 Hz oraz okresowo występuje pasmo gamma ponad 35 Hz) leży u podstaw naszego zachowania.

Wzorzec ten ulega zmianom w czasie czuwania, senności, zmęczeniu, budzeniu, w czasie relaksu, pobudzeniu, emocjach, koncentracji uwagi, twórczości, jak i w przebiegu różnych zaburzeń pracy mózgu przejawiających się zaburzeniami neurologicznymi, psychosomatycznymi, psychicznymi, jak i zmienia się z wiekiem, po podaniu leków, w gorączce itp. Metoda EEG Biofeedback pomaga trenowanemu na zasadzie sprzężenia zwrotnego tj. nagrody za uzyskanie odpowiednich parametrów, uczyć się kierować swoją czynnością bioelektryczną mózgu tak, że zwiększa występowanie pożądanych i hamuje występowanie niepożądanych fal mózgu, które łączą się z różnymi zaburzeniami pracy mózgu. Treningi prowadzą stopniowo do harmonizacji i większej stabilizacji czynności mózgu, do szybszych zamian wzbudzenia oraz do poprawy wzorca bioelektrycznego (EEG) mózgu w przypadku jego zaburzenia. Sygnał EEG, odbierany elektrodami przyklejonymi do głowy, jest przetwarzany do formy przystępnej graficznie tak dla dziecka, jak i dla dorosłego tj. wideogry.

JAK WYGLĄDAJĄ TRENINGI

Każdy trening złożony jest z minimalnie 10 rundek po 3 minuty – po każdej jest krótka ok. 20 sekundowa przerwa na relaks. Średni czas trwania jednego treningu wynosi ok. 45 minut. W zależności od problemu, z którym zgłasza się klient, ilość treningów wynosi od 10 do wielokrotności liczby 10. Aby treningi były skuteczne, odstęp między treningami nie powinien wynosić więcej niż 7-10 dni, najlepiej, jeśli treningi obywają się 2-3 razy w tygodniu. Treningi o mniejszej częstotliwości np. 1 raz w tygodniu łączą się z długim oczekiwaniem na efekty treningów. Osoba trenowana śledzi wideogrę na monitorze i próbuje kierować ją własną wolą i umysłem. Za dobrze wykonane zadanie, łączące się z powstawaniem pożądanych i hamowaniem niepożądanych pasm fal mózgu, otrzymuje nagrodę: wideogra mu się udaje, otrzymuje punkty na monitorze, punkty sygnalizowane są dźwiękowo i niekiedy dotykowo. W ten sposób trenujący otrzymuje sprzężenie zwrotne drogą wzrokową słuchową czy dotykową. W procesie uczenia mózg uczy się wytwarzać odpowiednie częstotliwości pasm fal mózgu i w sytuacjach poza gabinetem terapeuty. Terapeuta decyduje o kontynuowaniu lub zakończeniu terapii w zależności od uzyskanych wyników.

DLA KOGO METODA EEG BIOFEEDBACK

Metoda EEG Biofeedback szybko wkracza do codziennej praktyki m.in.: psychologicznej, pedagogicznej, kardiologicznej. Metoda z powodzeniem stosowana u dzieci i osób dorosłych. Metoda sprawdza się w pracy z osobami:

  • mającymi problemy z ADHD, ADD,
  • mającymi problemy w uczeniu się,
  • z depresją,
  • z lękami,
  • mającymi problemy z koncentracją uwagi,
  • które chcą poprawić pamięć ,
  • które chcą zapanować nad stresem,
  • które chcą zoptymalizować pracę mózgu.

Warunkiem skorzystania z terapii jest wypełnienie zgłoszenia i złożenia go w sekretariacie oraz dostarczenie zaświadczenia od neurologa o braku przeciwwskazań do terapii biofeedback, a także wyniku badań EEG z opisem lub QEEG -JEST TO BADANIE, KTÓREGO WYNIK JEST BARDZO PRZYDATNY W TERAPII BFB i może skrócić czas terapii. Czas trwania terapii zależy od problemu, z jakim zgłasza się uczeń.

RSA-BIOFEEDBACK

Sedno metody sprowadza się do wypracowania oddychania przeponowo-relaksacyjnego z wykorzystaniem, jako sygnału sprzężenia zwrotnego, zmian parametrów RSA. Wielkość RSA pozwala na mówienie o ogólnych wzajemnych powiązaniach regulatorowych w działalności układów oddychania i krążenia, które w efekcie końcowym warunkują homeostazę wewnętrznego środowiska organizmu. Metoda stosowana  z uwagi na:

  • opanowanie stresu,
  • panowanie nad tremą i lękiem,
  • osiągany idealny stan relaksu,
  • wzrost pewności siebie – asertywność,
  • uzyskanie dystansu do problemów życia codziennego.
  • w przypadku zaburzeń płynności komunikacji mowy (jąkanie)

Metoda RSA Biofeedback to wspaniała technika treningu zalecana nie tylko osobom z problemami zdrowotnymi (astma, zapalenie oskrzeli, częste stany zapalne dróg oddechowych, choroby układu krążenia), ale również skuteczna droga profilaktyki. Pomaga pokonywać zadania, które wymagają od nas szczególnie dużego zaangażowania emocjonalnego. RSA Biofeedback to również doskonały trening dla osób młodych oraz starszych, które dzięki tej metodzie uzyskują idealny stan równowagi organizmu, poprawiając funkcje nie tylko serca i wydolności oddechowej, ale również dzięki doskonałemu dotlenieniu organizmu – usprawniają pracę komórek mózgu.

NAJWAŻNIEJSZE ZALETY PDDECHU PRZEPONOWO-RELAKSACYUNEGO

  • Przeniesienie ruchów oddechowych w strefę przepony i mięśni brzucha.
  • Zmniejszenie liczby oddechów do 8 – 11 oddechów na minutę u dzieci w wieku przedszkolnym, do 5 – 8 oddechów na minutę u dzieci w wieku szkolnym oraz dorosłych.
  • Synchronizacja cykli oddechowych i pracy serca
  • Wyeliminowanie nadmiernego napięcia emocjonalnego i mięśniowego.
  • Pozytywna dynamika dot. procesów poznawczych (spostrzeganie, uwaga, pamięć, myślenie).
  • Aktywizacja procesów kształtowania osobowości (działalności, świadomości, zaangażowania, wytrwałości, skuteczności);
  • Zwiększenie rezerw i zdolności adaptacyjnych organizmu.
  • Poprawa funkcji układu autonomicznego.
  • Odtworzenie nawyku umiejętności oddychania bez sprzężenia zwrotnego (podczas odpoczynku);
  • Umiejętność zastosowania przeponowo – relaksacyjnego oddechu w terapii jąkania, chorobach układu oddechowego.

PRZECIWWSKAZANIA DO PROWADZENIA TERAPII RSA-BIOFEDBACK

  • Poważne zaburzenia stanu psychicznego
  • Poważne zaburzenia rytmu serca
  • Przepuklina przeponowa
  • Padaczka (hiperwentylacja)
  • Ostry stan zapalny
  • Wiek do lat 4
  • Negatywny stosunek pacjenta do terapii

Ze względu na duże zainteresowanie czas oczekiwania na terapię wynosi kilka miesięcy. Obowiązuje kolejność zgłoszeń przyjmowanych w sekretariacie poradni. W roku szkolnym 2011/2012 terapię prowadzi Irena Tymecka-Roman. Przytoczone informacje opracowano na podstawie materiałów szkoleniowych prowadzonych przez Instytut EEG Biofeedback/Warszawa 2009r./ oraz Międzynarodowy Instytut Nowych Technologii/Wrocław 2011r./ Zapraszamy do korzystania z terapii biofeedback w naszej poradni !