Jaką szkołę wybrać( zasadniczą szkołę zawodową, liceum, a może technikum)? Jaki zawód będzie dla mnie najodpowiedniejszy? Jak zwiększyć swoje szanse na rynku pracy? Na te  pytania będą musieli odpowiedzieć sobie absolwenci gimnazjum.

Choć przyszła praca zawodowa jest dla nich często jeszcze czymś odległym, trudno wyobrażalnym, ważnym jest by starali się świadomie planować swój osobisty rozwój i karierę zawodową. Jak się do tego zabrać? Jak zaplanować przyszłość aby w pełni wykorzystać swoje możliwości? Na pewno nie powinniśmy podejmować tak ważnej decyzji, kierując się tym, gdzie idzie  kolega (koleżanka)-” bo razem raźniej’, czy tam, gdzie najłatwiej, gdzie najmniej kandydatów, czy kierując się „modą”, ładną nazwą kierunku, bądź też tam gdzie sobie nie poradzę( bo mam słabe oceny, czy brak mi wymaganych zdolności),  gdzie na siłę pchają nas  rodzice, choć ta szkoła, czy zawód  w ogóle nas nie interesuje.

Rodzice są naszymi ważnymi , bardzo dobrymi doradcami, gdyż znają nas najlepiej, mogą dostarczyć nam też wiele informacji o zawodach i rynku pracy. Decyzję będziecie podejmowali wspólnie z rodzicami, ale ostatecznie powinna to być świadoma, wasza decyzja. Co pomoże  Ci w podjęciu  decyzji?  Na czym możesz się oprzeć ? Tak jak w procesie podejmowania każdej decyzji ważne jest byś posiadał odpowiedni zasób wiedzy i informacji.

Najważniejsze to:

  • Informacje o zawodach – zadaniach i czynnościach wykonywanych w danym zawodzie, możliwych miejscach wykonywania pracy, wymaganych predyspozycjach, drogach prowadzących do zdobycia zawodu np. czy można go uzyskać po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej, czy tez trzeba ukończyć studia wyższe; wynagrodzeniu, sposobach doskonalenia zawodowego, szansach zatrudnienia. Jeżeli nie będziesz wiedział na czym polega praca w danym zawodzie i jakie stawia on wymagania, to może spotkać Cię duże rozczarowanie.
  • Informacja o szkołach ponadgimnazjalnych- o proponowanych kierunkach kształcenia, poziomie przygotowania do egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe, egzaminu maturalnego, propozycjach dodatkowych zajęć dla uczniów, warunkach przyjęć.
  • Wiedza o trendach panujących na rynku pracy, wymagania stawiane przez pracodawców, zapotrzebowanie na pracowników w określonym zawodzie, kierunki zmian na rynku pracy
  • Poznawanie samego siebie : swoich zdolności i umiejętności, zainteresowań,  charakteru, stanu zdrowia ( czy nie ogranicza on Twoich możliwości wyboru zawodu), posiadanej wiedzy. Weź pod uwagę np. to z jakich przedmiotów jesteś dobry, o czym najchętniej rozmawiasz, co przykuwa Twoją uwagę, jakie czynności lubisz wykonywać, które czynności, zadania wykonujesz najłatwiej.
  • Porównanie wyobrażenia z rzeczywistością (np. jeżeli możesz porozmawiaj z osobą, lub poobserwuj  kogoś, kto wykonuje ten zawód, zapytaj rodziców, rodzeństwo, koleżanki na ile Twoje wyobrażenie o sobie i przyszłym zawodzie dla ciebie znajduje odbicie w tym, jak spostrzegają Cię inni. A może rozważysz też to, co oni proponują dla Ciebie?
  • Należałoby odpowiedzieć sobie na pytanie, co będzie dla minie ważne w przyszłej pracy,  jakie preferuje wartości (pieniądze, prestiż społeczny, stabilność pracy, praca twórcza, samodzielność , własny rozwój, robienie tego co lubię…), który zawód pomoże mi to osiągnąć?

Każdy z nas może wykonywać wiele zawodów. Ważne jest aby robić to, do czego mamy predyspozycje, co da nam satysfakcję. Jeżeli zdecydujesz, jaki zawód (zawody) chciałbyś w przyszłości wykonywać o wiele łatwiej dokonasz wyboru przyszłej szkoły.

Zrób listę tych szkół, które możesz wziąć  pod uwagę, a następnie wybierz te, które Cię najbardziej zainteresowały, które wydają Ci się najlepsze dla Ciebie. Jedź do tych szkół, zobacz, porozmawiaj z uczniami, prześledź ich stronę internetową. Weź pod uwagę kryteria przyjęć do szkół, poziom wymagań i porównaj je z własnymi osiągnięciami w szkole, oceń swoje szanse. Im wcześniej to zrobisz, tym lepiej. Możesz zwiększyć swoje szanse przyjęcia do szkoły, poprzez poprawę ocen, dobre przygotowanie się do egzaminu gimnazjalnego. Na Twoje decyzje szkolno-zawodowe będą mieć też wpływ , tak zwane czynniki zewnętrze jak to gdzie mieszkasz;  jaka jest sieć szkół i proponowane przez nie kierunki kształcenia; odległość szkoły od miejsca zamieszkania; wsparcie rodziny; sytuacja finansowa.

Pamiętaj, różne są drogi dojścia do zawodu. Najważniejsze jest byś  wiedział, co chciałbyś osiągnąć, (co na pewno zwiększy  Twoje szanse na sukces) i jak najszybciej podjął działania, które pomogą Ci w podjęciu tej bardzo, bardzo, ważnej decyzji. Nie odkładaj jej do czasu składania podań. Szukaj wsparcia, dyskutuj i omawiaj z bliskimi różne  możliwości  wyboru.  Rozmawiaj z wychowawcą i nauczycielami w szkole, z rówieśnikami.

Pytaj, szukaj informacji. Zastanów się jakich informacji  brakuje Ci jeszcze  do podjęcia decyzji. Pomyśl też o wyjściu alternatywnym, co zrobisz, gdy nie uda Ci się dostać do upatrzonej szkoły, szkoły pierwszego wyboru. Miej zawsze w zanadrzu wyjście awaryjne. Lepiej wcześniej ustalić, jaką inną szkołę wybierzesz.

W przypadku niezdecydowania możesz  szukać  informacji i porad zawodowych u doradców poradni psychologiczno-pedagogicznej (adresy poradni na terenie powiatu brzeskiego):

  • Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Brzegu, ul. K. Wyszyńskiego 23, Tel. 0-77 416 32 07,  0-77 416 39 88
  • Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Grodkowie ul. Kasztanowa 3, Tel. 0-77 415 55 11
  • Pedagogów, psychologów szkolnych, nauczycieli w swojej szkole, w szkołach ponadgimnazjalnych,
  • Młodzieżowym Biurze Pracy OHP w Brzeguul. Sukiennice 2
  • Powiatowym Urzędzie Pracy w Brzegu ul. A. Krajowej 32,
  • Bibliotekach,
  • Czasopismach „Cogito”, „Perspektywy”, codziennej prasie.

Przydatne strony internetowe:

Życzę powodzenia

Maria Jukowska-Jasiczek,
Pedagog, doradca zawodowy Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej  w Brzegu